ประโยชน์ของ Zinc (ธาตุสังกะสี) ฮีโร่ลับช่วยเรื่องการเจริญเติบโตในเด็กที่ต้องการพัฒนาความสูง

หลายครอบครัวให้ความสำคัญกับการเลี้ยงลูกให้เติบโตสูงและมีสุขภาพแข็งแรง โดยมักให้ความสนใจกับแคลเซียมและวิตามินดี แต่มีแร่ธาตุอีกตัวหนึ่งที่มีบทบาทสำคัญต่อการเจริญเติบโตแต่มักถูกมองข้าม นั่นคือ “ธาตุสังกะสี” หรือ Zinc วันนี้เราจะพาคุณพ่อคุณแม่มาทำความรู้จักกับประโยชน์ของ Zinc พร้อมแนะนำแหล่งอาหารที่มีสังกะสีสูง เพื่อให้ลูกน้อยได้รับสารอาหารครบถ้วนสำหรับการเติบโตอย่างสมบูรณ์

ธาตุสังกะสี (Zinc) คืออะไร ?

ธาตุสังกะสี (Zinc) คือ แร่ธาตุจำเป็นที่ร่างกายต้องการในปริมาณเล็กน้อยแต่ร่างกายไม่สามารถสร้างเองได้ มีบทบาทสำคัญมากในหลากหลายกระบวนการทางชีวภาพ สังกะสีช่วยในการเจริญเติบโตของเซลล์ ซ่อมแซมเนื้อเยื่อ และช่วยให้ระบบภูมิคุ้มกันทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ยังมีบทบาทในกระบวนการสังเคราะห์โปรตีนและ DNA ซึ่งจำเป็นต่อการแบ่งเซลล์ รวมถึงการสร้างฮอร์โมนและเอนไซม์หลายชนิดในร่างกาย

ประโยชน์ของ Zinc ต่อการเจริญเติบโตของเด็ก

ประโยชน์ของ Zinc นั้นมีมากมาย โดยเฉพาะในเด็กที่อยู่ในช่วงวัยเจริญเติบโต สังกะสีทำงานเสมือนวิศวกรที่คอยควบคุมทุกกระบวนการของความสูง ตั้งแต่การกระตุ้นฮอร์โมนการเจริญเติบโตไปจนถึงการสร้างกระดูกให้แข็งแรง มาดูกันว่าประโยชน์ของ Zinc มีอะไรบ้างที่ช่วยให้ลูกเติบโตได้เต็มศักยภาพ

กระตุ้นการสร้างฮอร์โมนการเจริญเติบโต

ฮอร์โมนการเจริญเติบโต (Growth Hormone) เป็นตัวหลักที่ทำให้ร่างกายเติบโตสูงขึ้น ประโยชน์ของ Zinc ตัวหนึ่งคือช่วยกระตุ้นต่อมใต้สมองให้ผลิตฮอร์โมนนี้ออกมาได้อย่างเพียงพอ เมื่อร่างกายได้รับสังกะสีเพียงพอ ฮอร์โมนการเจริญเติบโตจะทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ช่วยให้เด็กสามารถเพิ่มความสูงได้ตามศักยภาพของตนเอง

เสริมสร้างกระดูกและคอลลาเจนให้แข็งแรง

คอลลาเจนเป็นโปรตีนหลักที่ช่วยสร้างโครงสร้างของกระดูก เนื้อเยื่อเกี่ยวพัน และผิวหนัง ประโยชน์ของ Zinc อีกประการหนึ่งคือช่วยกระตุ้นการสร้างคอลลาเจนและเนื้อเยื่อกระดูกใหม่ ทำให้กระดูกมีความแข็งแรงและยืดหยุ่น ซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญสำหรับการเจริญเติบโตด้านความสูง

ช่วยให้เซลล์ที่แผ่นเจริญเติบโตแบ่งตัวได้ดี

แผ่นเจริญเติบโต (Growth Plate) เป็นบริเวณปลายกระดูกยาวที่มีเซลล์พิเศษซึ่งจะแบ่งตัวและทำให้กระดูกยาวขึ้นในเด็ก ประโยชน์ของ Zinc ที่สำคัญคือช่วยส่งเสริมการแบ่งเซลล์และการเจริญเติบโตของเซลล์ในแผ่นนี้ เมื่อเซลล์แบ่งตัวได้ดี กระดูกก็สามารถยืดยาวและเพิ่มความสูงได้อย่างมีประสิทธิภาพ

เสริมภูมิคุ้มกัน ลดการเจ็บป่วยบ่อย

ประโยชน์ของ Zinc ที่หลายคนอาจไม่รู้คือช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันให้แข็งแรง เด็กที่มีภูมิคุ้มกันดีจะป่วยน้อยลง มีพลังงานเพียงพอสำหรับการเจริญเติบโต ในทางตรงกันข้าม เด็กที่ขาดสังกะสีมักเจ็บป่วยบ่อย ร่างกายต้องใช้พลังงานไปกับการต้านทานโรค ทำให้ไม่มีทรัพยากรเหลือเพียงพอสำหรับการเพิ่มความสูง จึงเติบโตช้ากว่าที่ควรจะเป็น

อาการขาดสังกะสีในเด็ก สังเกตได้อย่างไร

หากเด็กไม่ได้รับสังกะสีเพียงพอ ร่างกายก็จะส่งสัญญาณเตือนออกมาให้เห็น คุณพ่อคุณแม่สามารถสังเกตอาการต่าง ๆ เหล่านี้ได้

• เจริญเติบโตช้าหรือไม่สูงตามเกณฑ์อายุ
• ป่วยบ่อย เช่น เป็นหวัด เจ็บคอ ไข้ เจ็บปาก หรือเกิดแผลที่รักษายาก
• เบื่ออาหาร น้ำหนักขึ้นช้า
• ผิวหนังแห้ง แตก หรือมีแผลเรื้อรังไม่หายเร็ว ต่อมน้ำเหลืองบวมและเจ็บง่าย
• มีปัญหาเรื่องการรับรสชาติและกลิ่นผิดปกติ 

แหล่งอาหารที่มีสังกะสีสูง แหล่งธาตุสังกะสีที่ดี

ธาตุสังกะสีพบได้ในอาหารหลากหลายประเภท ทั้งจากสัตว์และพืช แต่ละแหล่งมีข้อดีและข้อควรรู้แตกต่างกัน การเลือกอาหารให้ลูกอย่างเหมาะสมจะช่วยให้ได้รับสังกะสีเพียงพอสำหรับการเติบโตสูงอย่างเต็มศักยภาพ มาดูว่ามีอะไรบ้าง

แหล่งสังกะสีจากสัตว์

อาหารที่มีสังกะสีสูงจากแหล่งสัตว์มักให้ปริมาณสังกะสีที่ร่างกายดูดซึมได้ดีกว่าแหล่งพืช เนื่องจากไม่มีสารที่ขัดขวางการดูดซึมมากนัก แหล่งสังกะสีจากสัตว์ก็จะมีจาก เนื้อวัว, เนื้อหมู, หอยนางรม, หอยแมลงภู่, ปู, ปลา, ไก่ และไข่

แหล่งสังกะสีจากพืช 

การดูดซึมสังกะสีจากแหล่งพืชอาจถูกยับยั้งโดยไฟเตตในเมล็ดพืชและธัญพืช ทำให้ต้องรับประทานในปริมาณมากขึ้นเพื่อให้ได้สังกะสีเพียงพอ แหล่งสังกะสีจากพืช ได้แก่ ถั่วเมล็ดแห้ง เช่น ถั่วลิสง ถั่วเขียว ถั่วแดง เมล็ดฟักทอง งา รวมถึงธัญพืชเต็มเมล็ด และผลไม้บางชนิด เช่น อะโวคาโด

ตารางเปรียบเทียบอาหารและปริมาณสังกะสี

เด็กต้องการสังกะสีวันละเท่าไหร่ ? ปริมาณที่แนะนำต่อวันตามแต่ละช่วงวัย

วิธีคำนวณง่าย ๆ ว่าลูกได้สังกะสีเพียงพอหรือไม่

1. จดบันทึกอาหารที่ลูกกินในแต่ละวันอย่างละเอียด
2. ตรวจสอบปริมาณสังกะสีในแต่ละอาหารจากตารางอาหารที่มีข้อมูลสังกะสี
3. รวมปริมาณสังกะสีที่ได้รับจากอาหารทั้งหมด
4. เปรียบเทียบค่าที่ได้รับกับปริมาณที่แนะนำสำหรับช่วงอายุของลูก หากปริมาณสังกะสีรวมยังต่ำกว่าแนะนำ ควรปรึกษาแพทย์หรือนักโภชนาการเพื่อปรับโภชนาการให้เหมาะสม หรือพิจารณาเสริมด้วยอาหารเสริม

Zinc กุญแจสำคัญสู่การเติบโตของลูกอย่างสมบูรณ์

ประโยชน์ของ Zinc มีมากกว่าที่หลายคนคิด ตั้งแต่การกระตุ้นฮอร์โมนการเจริญเติบโต การสร้างกระดูกและคอลลาเจนให้แข็งแรง การช่วยให้เซลล์ที่แผ่นเจริญเติบโตแบ่งตัวได้ดี ไปจนถึงการเสริมภูมิคุ้มกันให้แข็งแรง การขาดสังกะสีอาจส่งผลให้เด็กเจริญเติบโตช้า ป่วยบ่อย และมีพัฒนาการที่ไม่เป็นไปตามที่ควร

การเลือกอาหารที่มีสังกะสีสูงทั้งจากแหล่งสัตว์และพืชให้ครบถ้วน พร้อมติดตามปริมาณที่เหมาะสมตามช่วงอายุ จะช่วยให้ลูกได้รับสารอาหารที่จำเป็น นอกจากนี้ การนอนหลับให้เพียงพอและออกกำลังกายสม่ำเสมอยังเป็นปัจจัยสำคัญที่ช่วยส่งเสริมการเจริญเติบโตด้านความสูง

หากคุณพ่อคุณแม่สังเกตเห็นสัญญาณผิดปกติใด ๆ หรือกังวลว่าลูกอาจขาดสังกะสี ควรปรึกษาแพทย์หรือนักโภชนาการเพื่อรับคำแนะนำที่เหมาะสม ที่เมดิก้า เซ็นเตอร์ เรามีแพทย์ผู้ชำนาญการด้านการดูแลเด็ก พร้อมให้คำปรึกษาเกี่ยวกับโภชนาการ การดูแลสุขภาพ และแผนการเพิ่มความสูงที่เหมาะสมกับลูกของคุณ ด้วยประสบการณ์มากกว่า 20 ปี เราพร้อมดูแลให้ลูกเติบโตอย่างมีคุณภาพ 

เอกสารและแหล่งข้อมูลอ้างอิง

World Health Organization (WHO). (2004). Zinc supplementation in the management of diarrhoea. Geneva: WHO.

National Institutes of Health (NIH) – Office of Dietary Supplements. Zinc Fact Sheet for Health Professionals.

Brown KH, Peerson JM, Rivera J, Allen LH. (2002). Effect of supplemental zinc on the growth and serum zinc concentrations of prepubertal children: a meta-analysis of randomized controlled trials. The American Journal of Clinical Nutrition.

FoodData Central, U.S. Department of Agriculture (USDA). Zinc Content in Foods.